TULIPANOWIEC

TULIPANOWIEC

„Liriodendron tulipifera Edward Gursztyn”

Jak powstała odmiana tulipanowca amerykańskiego ‘Edward Gursztyn’?

W szkółkarstwie ozdobnym nowe odmiany powstają najczęściej w wyniku samorzutnych zmian w roślinie. Wielu szkółkarzy nowe odmiany znajdują jako siewki różniące się wyraźnie od roślin matecznych lub jako samorzutne mutacje na części dorosłej rośliny. Te zmutowane części rośliny mają nowe cechy, wyraźnie różniące się od cech rośliny matecznej, normalną siłę wzrostu lub silnie skarloną i wtedy mamy do czynienia z tzw czarcimi miotłami. Oprócz tych, oferowanych przez przyrodę możliwości uzyskiwania nowych odmian, istnieją także różne programy hodowlane, w których w wyniku krzyżowania otrzymuje się wiele nowych, cennych odmian. Jest to jednak droga kosztowna i wymagająca wiele czasu. Np. nowe odmiany róż w zdecydowanej większości powstają właśnie na drodze krzyżowania.
A jak było z naszą odmianą tulipanowca?

W 1995 roku w partii siewek tulipanowca znalazła się jedna o wyraźnie słabszym wzroście. Niewiadomo było jeszcze wtedy czy to skutek słabszego nawożenia, jakiejś infekcji czy cechy osobniczej. Najczęściej słabe rośliny wyrzuca się. Przypadek sprawił, że ta siewka nie znalazła się na kompoście. Już po dwóch latach było widać, że to może być „coś”. Wysokość tej małej siewki wówczas wynosiła około 20 cm a jej „normalnych” rówieśników prawie 1m. Teraz już należało tylko dbać, pilnować i obserwować. Po pięciu latach zrobiłem pierwsze mnożenie przez szczepienie. Ponieważ roślina mateczna ma pokrój zaokrąglonego krzewu, trzeba było dowiedzieć się, jak będzie wyglądać szczepiona na pniu. Okazało się, że forma pienna jest o wiele atrakcyjniejsza niż krzaczasta. Korona jest gęsta i prawie idealnie kulista. Ważnym pytaniem była kwestia mrozoodporności. Wiadomo, że młode rośliny tulipanowca potrafią przemarzać. W przypadku naszej siewki była miła niespodzianka. Pięcioletnia roślina wytrzymała mróz -30. Od kolegów szkółkarzy dowiedziałem się, że u nich ta odmiana zimą 2009/2010 wytrzymała bez najmniejszego uszczerbku temperatury -32 i -35. W 2005 roku odmianę zgłosiliśmy do Centralnego Ośrodka Badania Odmian Roślin Uprawnych w Słupi Wielkiej. Po czteroletnich badaniach w 2009 roku otrzymaliśmy wyłączne prawo do odmiany tulipanowca Edward Gursztyn w Polsce na okres do 2039 roku. W 2010 roku złożyliśmy wniosek do Wspólnotowego Urzędu Ochrony Odmian o przyznanie wyłącznego prawa do odmiany i 20 czerwca 2011 otrzymaliśmy pozytywną decyzję. Tak więc odmiana tulipanowca amerykańskiego ‘Edward Gursztyn’ ma ochronę prawną na terenie całej Unii Europejskiej i nie może być rozmnażana bez naszej zgody.
A skąd nazwa odmiany?
Edward Gursztyn to założyciel szkółki owocowej na Kresach w dawnym województwie nowogródzkim i potem po wojnie w Braniewie dał początek wszystkim szkółkom braniewskim.To mój ojciec, ojciec ośmiorga dzieci, nasz nauczyciel uczciwego życia, solidnej i wytrwałej pracy. Człowiek niezłomnego charakteru, więzień sowiecki. Zaszczepił w nas miłość Boga i Ojczyzny.

Lucjan Gursztyn

NAGRODY

Tulipanowiec amerykański ‘Edward Gursztyn’ w Ogrodzie Botanicznym w Powsinie

6 września 2011 została otwarta nowa ścieżka edukacyjna z roślin pochodzących z Ameryki Północnej pod nazwą „ Od katalpy do ambrowca po liściach tulipanowca”.Ścieżka została dedykowana członkom Polsko-Amerykańskiej Wspólnej Komisji ds. Pomocy Humanitarnej oraz grupie ekspertów i doradców rolniczych, którzy pracowali w Polsce na początku lat dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku. Stany Zjednoczone udzieliły wówczas wsparcia finansowego na budowę infrastruktury rolniczej, między innymi na budowę wodociągów wiejskich. Realizacja pomocy odbywała się pod patronatem Episkopatu Polski. Stąd w czasie otwarcia ścieżki byli obecni Jego Eminencja ks. Kardynał Józef Glemp, ambasador USA w Polsce Lee Feinstein, doradca Prezydenta R.P. prof. T. Borecki.Ważnym punktem uroczystości było posadzenie drzewa przez zaproszonych, dostojnych gości. Do tego celu wybrano tulipanowca amerykańskiego ‘Edward Gursztyn”. Podkreślono, że to gatunek amerykański a odmiana polska. Ks. Prymas poświęcił także nowo otwartą ścieżkę edukacyjną.

GALERIA